Praca socjalna
1. Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Praca socjalna prowadzona jest:
a) z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej;
b) ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności.
2. Praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny lub projekt socjalny.
3. W pracy socjalnej wykorzystuje się właściwe tej działalności metody i techniki, stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia.
4. Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.
Bilet kredytowany
1) Bilet kredytowany jest formą zasiłku celowego;
2) Przyznanie biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej, a decyzja o odmowie przyznania tej formy pomocy nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
Przysługuje:
1) osobie bezdomnej objętej indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej,
2) osobie pobierającej zasiłek stały,
3) osobie objętej indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego w oparciu o ustawę o zatrudnieniu socjalnym,
Warunkiem objęcia ubezpieczeniem i opłacania składek jest nie podleganie przez te osoby obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.
Do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie mają prawo inne, niż ubezpieczeni, osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które spełniają kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, co do których nie stwierdzono okoliczności, o której mowa w art. 12 – tym ustawy, na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych.
Decyzję potwierdzającą prawo do świadczeń opieki zdrowotnej wydaje się na wniosek świadczeniobiorcy, a w przypadku stanu nagłego – na wniosek świadczeniodawcy udzielającego świadczenia opieki zdrowotnej, złożony niezwłocznie po udzieleniu świadczenia.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje przez okres 90 dni od dnia określonego w decyzji, którym jest:
• dzień złożenia wniosku,
• w przypadku udzielania świadczeń w stanie nagłym – dzień udzielenia świadczenia,
chyba że w tym okresie świadczeniobiorca zostanie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym.
Jeżeli w tym okresie osoba nabędzie prawo do ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu należy poinformować o tym fakcie tut. OPS.
Składki na ubezpieczenie społeczne
1) Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, Ośrodek Pomocy Społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150 % kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie;
2) Przez ojca i matkę, o których mowa w ust. 1, należy rozumieć również ojca i matkę współmałżonka.
3) Konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad osobami, o których mowa w ust. 1, stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia.
4) Decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie
Pomoc w formie rzeczowej w celu ekonomicznego usamodzielnienia następuje przez udostępnienie maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym. Udostępnienie maszyn i narzędzi pracy następuje na podstawie umowy użyczenia.
Podstawą odmowy przyznania albo ograniczenia rozmiarów pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie może być uchylanie się przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc od podjęcia odpowiedniej pracy w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu albo poddania się przeszkoleniu zawodowemu.
Pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia nie przysługuje, jeżeli osoba lub rodzina ubiegająca się otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła.
W sprawach pomocy w formie pieniężnej lub rzeczowej w celu ekonomicznego usamodzielnienia miasto współdziała z powiatowym urzędem pracy.
Pomoc rzeczowa może być także przyznana w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości wydatków na tę pomoc.
Sprawienie pogrzebu
Ośrodek Pomocy Społecznej sprawia pogrzeby osób zmarłym na terenie Miasta Limanowa, które nie zostaną pochowane przez osoby uprawnione, organy lub instytucje. W przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez Miasto poniesione wydatki podlegają zwrotowi z masy spadkowej, jeżeli po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy.
Poradnictwo specjalistyczne
1) Poradnictwo specjalistyczne, w szczególności prawne, jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód;
2) Poradnictwo prawne realizuje się przez udzielanie informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów;
3) Poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy diagnozowania, profilaktyki i terapii.
4) Poradnictwo rodzinne obejmuje problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy opieki nad osobą niepełnosprawną, a także terapię rodzinną.
5) Pomoc w formie poradnictwa specjalistycznego może zostać udzielona w szczególności z powodu: bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zagrożenia trwałości rodziny, ubóstwa, niepełnosprawności, sieroctwa, bezdomności i zagrożenia bezdomnością, przemocy i zagrożenia przemocą w rodzinie lub środowisku klienta, potrzeby ochrony macierzyństwa, wielodzietności, bezrobocia, długotrwałej lub ciężkiej choroby, alkoholizmu lub narkomanii, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, klęski żywiołowej lub ekologicznej, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z nadaniem statusu uchodźcy i w związku z udzieleniem ochrony uzupełniającej, potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
Interwencja kryzysowa
Interwencja kryzysowa stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej.
W ramach interwencji kryzysowej udzielana jest:
1. natychmiastowa specjalistyczna pomoc psychologiczna,
2. poradnictwo socjalne lub prawne,
3. w sytuacjach uzasadnionych – schronienie do 3 miesięcy,
4. ponadto mamy z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Do takich domów mogą być również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące opiekę prawną nad dziećmi.
Interwencją kryzysową obejmuje się osoby i rodziny bez względu na posiadany dochód. Wszelka pomoc w ośrodkach interwencji kryzysowej jest świadczona bezpłatnie. Ośrodek Interwencji kryzysowej na terenie Miasta Limanowa znajduje na ul. Z. Augusta 8.
Placówki interwencji kryzysowej współpracują z ośrodkami pomocy społecznej, instytucjami i organizacjami świadczącymi pomoc psychologiczną i psychiatryczną, organizacjami wymiaru sprawiedliwości, prokuraturą, policją, organizacjami pozarządowymi i wyznaniowymi.
Schronienie
Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, jeżeli jest tego pozbawiona.
1. Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca w noclegowni albo schronisku dla osób bezdomnych.
2. Schronisko dla osób bezdomnych zapewnia osobom bezdomnym, które podpisały kontrakt socjalny, całodobowe, tymczasowe schronienie oraz usługi ukierunkowane na wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowej.
3. Noclegownia zapewnia schronienie osobom bezdomnym, świadcząc tymczasową pomoc w postaci miejsca noclegowego, w ramach której umożliwia spędzenie nocy w warunkach gwarantujących ochronę życia i zdrowia.
4. Tymczasowe schronienie może być udzielone również w formie ogrzewalni, która umożliwia interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych co najmniej w miejsca siedzące.
5. W noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych, ogrzewalni mogą przebywać osoby zdolne do samoobsługi, których stan zdrowia nie zagraża zdrowiu i życiu innych osób przebywających w placówce.
6. W noclegowni i schronisku nie mogą przebywać osoby będące pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych.
7. W szczególnie uzasadnionych sytuacjach dopuszcza się przebywanie w noclegowni i w schronisku osób pod wpływem alkoholu lub substancji psychoaktywnych.
8. Pomoc przyznawana w formie tymczasowego schronienia w ogrzewalni lub noclegowni nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji administracyjnej, a wydatki poniesione za udzieloną pomoc nie podlegają zwrotowi.
Posiłek
Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić.
Pomoc przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków.
Osoba lub rodzina może otrzymać pomoc w formie rzeczowej w postaci produktów żywnościowych.
Wieloletni program rządowy „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” jest Programem wspierania finansowego gmin w zakresie zadań własnych o charakterze obowiązkowym. Celem Programu jest ograniczenie zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich orz osób dorosłych, w szczególności osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub osób niepełnosprawnych.
Podstawowym kryterium uprawniającym do posiłku dla osób samotnie gospodarujących i osób w rodzinie oraz dzieci i młodzieży jest kryterium dochodowe. Kryterium dochodowe wynosi, w przypadku:
• osoby samotnie gospodarującej – 1552,00 zł /200% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
• osoby w rodzinie – 1200,00 zł / 200% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Okres, na jaki ma być przyznany posiłek ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
Niezbędne ubranie
1) Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona.
2) Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej odpowiedniego rozmiaru bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do pory roku.
3) Pomoc przyznawana w sytuacji kryzysowej występującej na skalę masową, a także w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej albo zdarzenia losowego – nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji administracyjnej, a wydatki poniesione na udzieloną pomoc nie podlegają zwrotowi.
Usługi opiekuńcze
1) Pomoc w formie usług opiekuńczych przeznaczona jest dla tych mieszkańców Miasta, którzy z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są tej pomocy pozbawieni;
2) Osobom w rodzinie pomoc w zakresie usług opiekuńczych może być przyznana tylko w przypadku, gdy rodzina wspólnie zamieszkała z osobą objętą usługami nie jest w stanie zabezpieczyć pomocy w tym zakresie;
3) Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem;
4) Wysokość odpłatności za usługi opiekuńcze uzależniona jest od sytuacji rodzinnej osoby oraz jej dochodu lub dochodu na osobę w rodzinie.
W przypadku, gdy dochód nie przekracza kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej to jest: 776 zł w przypadku osoby samotnie gospodarującej i 600 zł w przypadku osoby w rodzinie, usługi opiekuńcze świadczone są nieodpłatnie.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze
Specjalistyczne usługi opiekuńcze wykonują wykwalifikowane opiekunki. Natomiast specjalistyczne usługi opiekuńcze w formie rehabilitacji świadczy zatrudniona rehabilitantka.
Pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych przyznawana jest decyzją administracyjną na podstawie wniosku osoby chorej, formularza wskazań lekarskich oraz wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego.
W decyzji określa się zakres usług, czasookres świadczenia usług oraz wysokość odpłatności. Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone na rzecz dzieci są nieodpłatne.
Wysokość odpłatności uzależniona jest od sytuacji materialnej osoby korzystającej z pomocy, natomiast zakres usług uzależniony jest od sytuacji zdrowotnej i rodzinnej.
W przypadku, gdy dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej 600 zł, specjalistyczne usługi opiekuńcze w formie rehabilitacji świadczone są nieodpłatnie.
W przypadku, gdy dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (600 zł), specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone są nieodpłatnie.
Rodziny, w których dochód na osobę przekracza kryterium dochodowe określone w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (600 zł), ponoszą odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze w formie rehabilitacji.
Mieszkanie chronione
Mieszkanie chronione jest miejscem, w którym osoby tam przebywające przygotowywane są do prowadzenia samodzielnego życia.
Osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy, może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym. Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną.
Decyzja o skierowaniu do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym poprzedzona jest przeprowadzeniem wywiadu rodzinnego, a wydaje się ją po uzgodnieniu, pomiędzy pracownikiem socjalnym jednostki organizacyjnej pomocy społecznej prowadzącej takie mieszkanie i osobą ubiegającą się (lub jej przedstawicielem ustawowym): celu, okresu oraz zasad pobytu w mieszkaniu chronionym oraz odpłatności za nie.
Uzgodnienie to ma formę pisemną i zawiera również program wspierania osoby oraz plan jej usamodzielniania.
Decyzję o skierowaniu do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym wydaje się osobom pełnoletnim na czas określony.
Natomiast decyzja na czas niekreślony może być wydana osobom niezdolnym do pracy z tytułu wieku, osobom niepełnosprawnym, osobom z zaburzeniami psychicznymi oraz osobom chorym, w uzasadnionych przypadkach.
Pobyt i usługi w Domu Pomocy Społecznej
Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie spełniającej łącznie następujące warunki:
1) znajdującej się w podeszłym wieku, chorej lub niepełnosprawnej,
2) wymagającej z uwagi na wiek, chorobę lub niepełnosprawność całodobowej opieki,
3) nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu,
4) której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych (niezależnie od tego przez kogo pomoc jest świadczona).
Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających.
Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności.
W razie niemożności umieszczenia w domu pomocy społecznej z powodu braku wolnych miejsc, powiadamia się osobę o wpisaniu na listę osób oczekujących oraz o przewidywanym terminie oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej. W momencie uzyskania wolnego miejsca w domu pomocy społecznej, wydawana jest decyzja o umieszczeniu w domu pomocy społecznej.
Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt są w kolejności:
1) mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu,
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z zawartą umową w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej;
a) w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, tj. obecnie 2 328 zł, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium, tj. obecnie 2 328 zł;
b) w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, tj. obecnie 1 800 zł, z tym, że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300 % kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, tj. obecnie 1 800 zł na osobę w rodzinie.
3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt. 2 a i b.
Opłatę za pobyt mogą również wnosić inne osoby niż wymienione powyżej.
Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla:
1) osób w podeszłym wieku;
2) osób przewlekle somatycznie chorych;
3) osób przewlekle psychicznie chorych;
4) dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie;
5) dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie;
6) osób niepełnosprawnych fizycznie;
7) osób uzależnionych od alkoholu.
Osoby wnoszące opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej można zwolnić, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej opłaty, w szczególności jeżeli:
1) wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;
2) występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;
3) małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;
4) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.
Osobę zobowiązaną do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej zwalnia się całkowicie z tej opłaty na jej wniosek pod warunkiem, iż przedstawi prawomocne orzeczenie sądu o pozbawieniu rodzica władzy rodzicielskiej nad tą osobą i oświadczy, że władza rodzicielska nie została przywrócona.
